Inwestując na giełdzie czy też prostu śledząc rynki finansowe często słyszymy o zmienności rynku oraz ryzyku w inwestowaniu na giełdzie. Bardzo często te dwa zupełnie różne zagadnienia są ze sobą mylone. Zdarza się nawet, że niektórzy mówią o ryzyku mając na myśli zmienność rynku.
Chcę dziś dodać coś od siebie i wyjaśnić w możliwie najprostszy sposób co to jest ryzyko oraz zmienność rynku.
Czym jest zmienność rynku
Zmienność na rynku, giełdzie to miara wariancji ceny instrumentu finansowego w czasie. Nie będę przytaczał tu wzorów matematycznych bo można je znaleźć w Internecie, a nie ma w zwyczaju przepisywać książek, w szczególności matematycznych równań. Najprościej mówiąc zmienność to miara, która mówi nam jak szybko i mocno zmienia się cena danego instrumentu finansowego.
Kilka faktów o zmienności na rynku
- Im większe są zmiany cen na rynku, tym trudniej zachować zdrowy rozsądek i spokojnie czekać na dalszy rozwój wydarzeń. Dzieje się tak, ponieważ zazwyczaj każdej wyprzedaży na giełdzie towarzyszy wzrost zmienności i wielu inwestorom puszczają hamulce, a emocje, a właściwie strach bierze górę.
- Zmienność instrumentów finansowych może wpływać na wielkość pozycji dużych graczy i funduszy inwestycyjnych. Oznacza to, że w przypadku wzrostu zmienności będą oni redukować wielkości swoich pozycji, co w rezultacie może doprowadzić do jeszcze większej zmienności. To właśnie dlatego na giełdzie czasem obserwujemy paniczną wyprzedaż.
- Wiele dużych funduszy, których zadaniem jest inwestowanie środków pod wypłaty przyszłych emerytów będą miały dużo większe problemy z oszacowaniem ostatecznej wielkości funduszy przy zwiększonej zmienności rynku.
- Rosnąca zmienność rynku podnosi cenę premii opcyjnych bo jest ona brana pod uwagę w wyliczaniu wartości opcji.
- Wysoka zmienność na rynku przyciąga spekulantów oraz day traderów. W takich sytuacjach jest dużo łatwiej o transakcje, które dadzą zarobić w ciągu jednego dnia. To z kolei pociąga za sobą wzrost obrotów na rynku.
- Wysoka zmienność na rynku tworzy naprawdę fantastyczne okazje inwestycyjne. Ciężko jest bowiem znaleźć naprawdę dobrą okazję do przyłączenia się do wieloletnich trendów, Trochę więcej pisałem na temat we wpisie „Jak tanio kupić wspaniałe akcje”
- Pomimo, że wzrost zmienności zazwyczaj towarzyszy spadkom na giełdach to tak naprawdę miara zmienności rynku nie mierzy kierunku w którym podąża cena.
- Dwa zupełnie różne instrumenty o różnej zmienności mogą dać dokładnie taką samą stopę zwrotu w tym samych czasie. Po prostu ten o większej zmienności będzie miał dużo więcej i głębszych korekt.
Najpopularniejszą miarą zmienności na świecie jest indeks VIX wyliczany na giełdzie amerykańskiej.
Podsumowując rosnąca zmienność wywołuje strach u początkujących inwestorów (dlatego indeks VIX jest potocznie nazywany indeksem strachu), a dla doświadczonych inwestorów tworzy okazję do zajęcia pozycji po atrakcyjnych cenach. Rosnąca zmienność daje również żyć day traderom i spekulantom.
Czym jest ryzyko na giełdzie
Ryzyk na giełdzie jest wiele. Utarło się, że wszystkie z nich trafiają do jednego koszyka, a tak naprawdę mogą dotyczyć wielu czynników czasem bardzo luźno związanych z giełdą.
Najprostszą definicją jaką udało mi się znaleźć jest taka, że ryzyko jest to termin używany do odkreślenia prawdopodobieństwa obsunięcia kapitału lub niepewności zysku, który może okazać się potencjalną stratą
Typowe Ryzyka w Inwestowaniu Na Giełdzie
- Ryzyko klasy aktywów – Polega na tym, że zmiana ryzyka instrumentów, które stoją za instrumentem, na który posiadacie ekspozycje zmieni znacząco wycenę posiadanego instrumentu. To ryzyko może objawiać się jako np. zmiana stop procentowych. Świetnym przykładem takiego ryzyka mogą być wydarzenia z roku 2008 w USA. Lewarowane produkty strukturyzowane oparte o kredyty hipoteczne zaczęły wybuchać gdy okazało się, że ludzie nie są w stanie spłacać kredytów. Przypomnę tylko, że wtedy upadł cały bank Lehman Brothers, a większości ludzi, przynajmniej media uważały, że to już koniec świata.
- Ryzyko Kredytowe – np. spółka giełdowa wpada w tarapaty finansowe i przechodzi w stan upadłości lub najzwyczajniej nie jest w stanie odkupić wyemitowanych przez siebie obligacji. Kolejnym przykładem może być niezdolność uzupełnienia depozytu przez druga stronę transakcji na kontraktach terminowych.
- Ryzyko Rynkowe/Płynnościowe – to sytuacja kiedy na rynku zabraknie drugiej strony transakcyjnej lub jej obecność jest znacznie ograniczona. Najprostszym przykładem może być duży wolumen na otwarciu sesji giełdowej gdy wielu inwestorów chce zawrzeć transakcję. W takich momentach dochodzi do rozszerzenia spreadu pomiędzy ofertami kupna i sprzedaży. Może to być również następstwem publikacji złych wiadomości np. niewypłacalność spółki, słabe wyniki za ostatni kwartał
- Nagła i nie oczekiwana przez rynek zmiana stóp procentowych potrafi nieźle zabujać rynkiem
- Ryzyko konfliktu zbrojnego czy tez ataku terrorystycznego. Typową sytuację mieliśmy podczas ataku 11 września na World Trade Center. Zdarza się również, że czasem automatyczne systemy handlu potrafią podchwycić jakąś plotkę o ataku na Biały Dom i rynek leci w dół na kilka sekund po czym wraca do normy
- Błąd maklera tzw. fat fingers – wciąż się zdarza. Afera na kontraktach terminowych w Polsce lub np. „Flash Crash” na giełdzie amerykańskiej
- Ryzyko prawne – świetnym przykładem jest polska reforma OFE, gdzie fundusze inwestycyjne zostały zmuszone do sprzedaży akcji
- Ryzyko zmiany stosunkowa dyplomatycznych, Ryzyko podatkowe
- Ryzyko uwalniania rezerw walutowych – sytuacja ma miejsce gdy bank centralny jakiegoś kraju chcąc bronić swojej waluty masowo wyprzedaje swoje rezerwy
- Ryzyko walutowe – pomimo stabilnej ceny akcji na giełdzie nagła zmiana kursu walutowego może spowodować sprzedawanie akcji przez inwestorów zagranicznych.
Podsumowując musicie sami w sposób ciągły oceniać i zastanawiać się nad ryzykiem jakie ponosicie w inwestowaniu na giełdzie. Z kolei zmienność rynku powinniście postrzegać jako coś co tworzy wspaniałe okazje inwestycyjne.
