Faktem jest, że żaden inwestor giełdowy nie utrzyma się długo na rynku jeżeli nie będzie planował wszystkich swoich inwestycji. Faktem jest również, że nie ma sensu planować swoich transakcji jeżeli nie jesteś w stanie trzymać się swojego planu.
Dobry plan powinien być przygotowany na każdą ewentualność. Jak pisał kiedyś Richard Dennis (to ten od sławnych żółwi) w swojej książce: Nie martw się w którym kierunku zmierza cena. Martw się co zrobisz, jeżeli cena dojdzie to poziomu, który jest ważny z punktu widzenia Twego planu.
Przeczytaj również inne części z tej serii:
Krok 1 – Weź pełną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne
Krok 2 – Znajdź system inwestycyjny, który do Ciebie pasuje
Krok 3 – Planowanie transakcji
Krok 4 – Naucz się inwestować i nie przestawaj się uczyć
Krok 5 – Uwierz w siebie i swój system inwestycyjny
Krok 6 – Graj na giełdzie bez pieniędzy
Krok 7 – Jak znaleźć balans pomiędzy inwestowaniem a życiem prywatnym
Pomyśl sobie o tym co powiedział. Jak już otworzysz pozycję na giełdzie nie będziesz w stanie kontrolować zmian ceny na rynku. Przestań więc się o to martwić i skup się na punktach, w których będziesz musiał podjąć decyzję. Jeżeli zastosujesz takie właśnie podejście Twoje inwestowanie na giełdzie przestanie być emocjonalne, a zacznie być bardziej systematyczne i bez stresowe.
Spójrz na poniższy przykład:
Załóżmy, że kupujesz kontrakt terminowy na WIG20 na poziomie 1500 punktów. Twoje zlecenie obronne jest oddalone o 3 punkty. Co stanie się jeżeli cena urośnie do 1503 punktów i jesteś właśnie 3 punkty na plusie. Rynek zaczyna powoli konsolidować się wokół 1503 punktów Jakie zadasz sobie wtedy pytania?
- Mam zysk. Czy powinienem zamknąć transakcję i wziąć 3 punkty zysku?
- Ile zostało czasu do końca sesji giełdowej?
- Czy są jakieś inne przesłanki, które mówią mi, że powinienem zamknąć pozycję?
- O której Polacy dziś grają w siatkówkę?
Odpowiedzi na te pytania powinny zależeć od Twojego systemu inwestycyjnego
Na pewno nie powinieneś zamykać pozycji bo czujesz się podenerwowany. Pozwól swojemu systemowi inwestycyjnemu dokończyć transakcję. Jeżeli założyłeś sobie, że zarobisz 6 punktów to poczekaj. Zarobisz 6 punktów lub stracisz 3. Zachowasz założony na początku stosunek zysku do ryzyka. Możesz też spojrzeć na to z innego punktu widzenia. Czy są jakieś inne czynniki, które pozwoliłyby zamknąć pozycję. Jeżeli zostało 45 minut do końca sesji giełdowej to prawdopodobnie nie chciałbyś zostać z niewyjaśnioną pozycją na noc. Szczególnie jeżeli jesteś day trader’em. Może się tak zdarzyć, że rynek ruszy dynamicznie w drugą stronę i wtedy zamkniesz swoją pozycję i dostaniesz nowy sygnał. Wszystkie scenariusze powinny być częścią Twojego systemu inwestycyjnego.
Jeżeli masz własny system inwestycyjny wszystko zaczynasz robić automatycznie. Nie ma tu miejsca na Twoje obawy, przemyślenia czy też zastanawianie się nad tym co zrobić. Musisz dokładnie wiedzieć kiedy otworzyć, zamknąć jak postawić zlecenie obronne. Jeżeli dochodzisz do tego poziomu tzn. że Twoja gra na giełdzie staje się automatyczna i pozbawiona emocji.
Pewnie nie raz musiałeś zasięgnąć porady. Nie raz bałeś się, że Twój niezrealizowany zysk się ulotnił lub też niezrealizowana strata stała się zbyt duża. Po prostu opisz sobie te wszystkie sytuacje. Zastanów się co wtedy czułeś i zrób wszystko, żeby te doświadczenia stały się częścią Twego planu. W ten sposób Twoja gra na giełdzie będzie bardziej automatyczna i pozbawiona niepotrzebnych Ci emocji.
Brałem udział w wielu kursach i szkoleniach. To co zawsze prowadzący starają się przekazać to to że rynek zrobi wszystko, żeby zbić Cię z tropu. Z grą na giełdzie jest trochę jak z ujeżdżaniem byka. Zachowanie notowań na giełdzie jest podobne do byka, który próbuje zrzucić z siebie każdego inwestora, który na niego usiądzie i będzie próbował okiełznać. Ten byk zrzuci z siebie każdego poddającego się emocjom inwestora, który nie do końca wie co robić. Cały ruch w trendzie uda się uchwycić tylko inwestorom, którzy mają plan i nie poddają się emocjom.
Planowanie swoich inwestycji nie powinno różnić się niczym od planowania podróży
Musisz przygotować na wszelkie okoliczności. Szczególnie na te nieprzewidziane. Przez większość czasu inwestycja będzie przebiegać zgodnie z planem i nie będzie wymagała ścisłego zarządzania. Co jednak, gdy zdarzy Ci się luka cenowa, trend boczny czy też nagłe załamanie rynku. Jeżeli nie jesteś przygotowany na takie czarne scenariusze co zrobisz gdy Ci się one przytrafią? Czy będziesz się wtedy zastanawiał co zrobić? Jeżeli tego nie przemyślałeś wcześniej prawdopodobnie podejmiesz złą decyzję, która może zniweczyć Twoje zarobki z wielu tygodni.
Posiadanie systemu inwestycyjnego potrafi prawie w 100% usunąć z inwestowania wszystkie emocje. Często również się słyszy, że wydaje się być proste otwarcie transakcji i bycie na plusie. Co większość uważa za bardzo trudne jest to kiedy transakcję zamknąć, żeby stracić papierowego zysku lub też nie pozwolić na zamknięcie pozycji zbyt wcześnie.
To jest właśnie moment kiedy musisz ściśle trzymać się swojego planu. Bardzo ważne jest żebyś dokładnie wiedział kiedy zamkniesz pozycję. Musisz to wiedzieć nawet zanim ją otworzysz. Inaczej możesz stać się ofiarą takich emocji jak chciwość lub strach.
Gwarantuję Ci że zanim Warren Buffet, lub George Soros kupi akcje jakiejś firmy za 50 milionów dolarów wiedzą dokładnie, co będą robić, gdy ceny pójdzie w ten czy inny sposób. Czy możesz sobie wyobrazić, że Warren Buffet kupił już akcji za 20 milionów dolarów a ich cena spadła o 15%, i co on ma teraz zrobić?” Nie ma mowy! A dlaczego miałoby być inaczej w Twoim inwestowaniu? Chodzi o to, że nie ma znaczenia, czy jesteś inwestorem z kontem 10 tysięcy złotych czy 50 milionów dolarów zasady są takie same. Musisz wyeliminować wszystkie emocje i stosować się do planu.
Aby zostać zwycięzcą na rynku nigdy nie możesz handlować z emocjami, a jedynym sposobem na wyeliminowanie emocji jest mieć żelazną dyscyplinę, aby śledzić swój system inwestycyjny. Mówi się, że większość inwestorów nie planuje transakcji lub nie ma dyscypliny do ich śledzenia. Jeśli chcesz stać się jednym z nielicznych odnoszących sukcesy w inwestowaniu na giełdzie to musisz to robić.
Pamiętaj – Zaplanuj każdą transakcję i graj na giełdzie zgodnie z planem
Przeczytaj również inne części z tej serii:
Krok 1 – Weź pełną odpowiedzialność za swoje decyzje inwestycyjne
Krok 2 – Znajdź system inwestycyjny, który do Ciebie pasuje
Krok 3 – Planowanie transakcji
Krok 4 – Naucz się inwestować i nie przestawaj się uczyć
Krok 5 – Uwierz w siebie i swój system inwestycyjny
Krok 6 – Graj na giełdzie bez pieniędzy
Krok 7 – Jak znaleźć balans pomiędzy inwestowaniem a życiem prywatnym